Black Friday
Afgelopen vrijdag was het Black Friday, in veel (online) winkels wordt geadverteerd voor allerlei spullen met hoge kortingen, om je te verleiden zoveel mogelijk te kopen. Een grote uitverkoop kort voor sinterklaas en kerst. Oorspronkelijk komt Black Friday uit de Verenigde Staten, maar inmiddels heeft de koopgekte ook Nederland bereikt.
Laat het nu toevallig zo zijn dat heel veel boeren op deze Black Friday wachten op een brief van de regering over de stikstof maatregelen die gaan komen. Maatregelen die ervoor moeten zorgen dat de natuur beter beschermd wordt. Met een knoop in de maag wachten we dus de hele dag op wat er gaat komen. Eindelijk duidelijkheid? Eigenlijk wachten we al heel lang. Er gebeurt steeds van alles maar er verandert niks.
Wie zijn de 3000 piekbelasters (horen wij daarbij?) en wat is het toekomst perspectief voor de blijvers? Waarom zijn het nu 3000 piekbelasters en niet de 500 tot 600 waar Dhr. Remkes het over had? En is er al een lijst wie dit zijn?
Helemaal aan het eind van de middag, als alle ambtenaren op weg zijn naar huis of in ieder geval niet meer bereikbaar zijn voor vragen, worden de brieven openbaar gemaakt. En wat staat erin? Staat op deze Zwarte Vrijdag landbouwend Nederland te koop? Voor weinig?
Zoals ik al eens eerder schreef, willen wij, hier op onze boerderij gewoon door. Niks geks, niet groter of kleiner of überhaupt heel veel anders, maar gewoon door met onze koeien. Onze kinderen of in ieder geval de oudste twee (11 en 12 jaar) willen graag boer worden. Tenminste dat zeggen ze nu. Eigenlijk is dat vooral sinds de boerenprotesten zo. Ik heb zitten denken waarom dat zo is en ik denk dat het te maken heeft met passie. Ze zien dat wij niet zomaar onze uurtjes maken, maar in volle overtuiging met iets wezenlijks bezig zijn, namelijk met onze koeien voedsel produceren. Ik denk dat dat aanstekelijk werkt. Samen hebben de jongens het begin gemaakt aan een groentetuin, een kruiwagen met mest werd met veel moeite van de stal naar de tuin gebracht. Veel te zwaarbeladen natuurlijk waardoor ze in de net los gemaakte grond bleven steken en niet meer voor- of achteruit kwamen. Tom heeft zelfs varkens gevraagd voor zijn verjaardag (en gekregen).
Maar kunnen ze met deze nog steeds voortdurende onduidelijkheid omtrent de toekomst nog boer worden. Moeten we hun plannen iets ontmoedigen?
Of is het zo dat straks over een jaar of tien Nederland zit te springen om boeren, omdat ze nu teveel boeren weggepest hebben. Want door dit falende overheidsbeleid dat de Nederlandse landbouw nu in de uitverkoop zet kan niemand verder.
En als u echt iets voor de natuur wilt doen, is het misschien ook een goed idee om iets minder spullen te kopen en u niet te laten verleiden door de Black Friday acties.
Beste Christianne,
Je kent mij vast niet, al zijn we elkaar al weleens tegen gekomen. Begin 2020 ging ik met een vriendin naar een congres van de VVD, een bijeenkomst voor vrouwen. Jij was de voorzitter die dag in Arnhem. Ik was geen lid van de VVD, maar maakte me zorgen over de toekomst van de agrarische sector in Nederland en heb dat tijdens het voorstelrondje ook uitgesproken.
Na die dag ben ik lid geworden van jullie partij.
Twee jaar later werd je minister voor Natuur en Stikstof. Ik heb je daarom uitgenodigd op ons melkveebedrijf. Niet omdat ons bedrijf zo bijzonder is, maar juist omdat we zo gemiddeld zijn, op ons gangbare bedrijf met honderd melkkoeien. Het leek me goed, voor een minister, om juist een goed beeld te krijgen van wat er speelt op meeste bedrijven. Na drie weken kreeg ik schriftelijk antwoord van een ambtenaar, je kwam niet. Dat kan natuurlijk, ik begrijp ook wel dat je druk bent.
In april zag ik je in het televisieprogramma Op1, daar vertelde je dat ‘hoe sneller en hoe meer boeren er op zouden houden, hoe beter het is’. Het was niet alleen de boodschap, maar vooral ook hoe je die bracht. Geschokt heb ik de TV uitgezet en meteen mijn lidmaatschap van de VVD opgezegd (zoals toen zovelen).
Op vrijdagmiddag 10 juni kwam het inmiddels beruchte stikstofkaartje. Met een vergrootglas zagen we dat wij in het gebied zaten waar 47% gereduceerd moet worden. Dit was wel een beetje onduidelijk want strak tegen ons aan zit nog een NNN gebied (Natuur Netwerk Nederland) waar 95% reductie voor geldt. Hier hadden we nog nooit van gehoord, maar het staat er wel. Dit sloeg in als een bom. En niet alleen bij ons, maar bij vrijwel alle boeren in Nederland, vandaar ook de grote animo voor de boerenprotesten.
Half juli wilde premier Rutte weten wat dit alles met de boeren deed. Dankzij de protesten mochten we aanschuiven en ik voelde me voor het eerst een beetje gehoord. Ik heb hem verteld dat ik het niet kon geloven, dat jullie een sector die overal vergunningen voor heeft en voorziet in eerste levensbehoefte een genade klap willen geven. Ik heb verteld dat ik woedend en wanhopig ben en dat ik het vertrouwen in een eerlijke overheid kwijt ben. Dat ik geen zak met geld wil, maar gewoon koeien wil houden, doen waar we goed in zijn. Waarom moeten wij onze koeien weg doen terwijl industrie en verkeer gewoon verder kunnen (vaak zelfs zonder Nb vergunningen). Ik heb ook gezegd dat het mij enorm stoort dat u, als minister voor Natuur en Stikstof, niet weet waar u het over heeft. Of u kunt het wel heel goed verbergen. Een spoedcursus stikstof en landbouw bij aanvang van een ministerspost is toch zo geregeld?
En nu las ik gisteren, dat u biologische bedrijven wilt ontzien bij de stikstofaanpak. Begrijp me niet verkeerd, ik heb niks tegen biologische landbouw en ik denk dat gangbaar en bio elkaar zelfs mooi kunnen aanvullen. Maar dit? Weet u dat biologische melkveebedrijven per liter melk een hogere N excretie hebben? Dat de N excretie van biologische varkens en pluimvee per dier veel hoger is? Dat als je biologische veehouders uitsluit en per gebied dezelfde doelstellingen blijven gelden, er nog meer gangbare bedrijven of dieren weg moeten. En ben je dus als gangbare boer een tweederangs boer? Mogen we er überhaupt wel zijn? Eerlijk gezegd denk ik dat jullie de motivatie om boer te willen worden wel zo negatief hebben gemaakt, dat er nauwelijks nog mensen zijn die willen beginnen aan een onzekere toekomst als boer in Nederland. En dat is een absoluut gemis, omarm die boeren, want er stoppen er al veel te veel!
En wat betreft die cursus stikstof en landbouw, die komt voor u te laat. Stap alstublieft zo snel mogelijk op, want uw beleid is zo bedroevend slecht. Zoek vooral een functie elders.
Groeten Helma Breunissen
Weibewijs
Per toerbeurt schrijven een aantal deelnemers van Vallei Boert Bewust deze column. Ik werd erop geattendeerd door onze coördinator dat het alweer mijn beurt was. Dat wist ik eigenlijk wel, maar het lukte maar steeds niet om een goed onderwerp te vinden. Ik wil namelijk graag iets positiefs schrijven. Er is al zoveel gezeur en gedoe in en vooral over de landbouw, nu even een keer niet. Maar ik heb het gevonden, deze column gaat over de koeien die weer naar buiten gaan, daar wordt iedereen blij van.
Begin april gingen onze koeien weer naar buiten, sinds de Corona crisis kon dat nu weer met publiek erbij. De week voordat het zover was, was het weer niet geweldig, maar de berichten voor de dag zelf waren iets beter. Dus gingen we ervoor, er werd schoongemaakt en alles op het erf werd klaargezet. Met publiek erbij vraagt het net iets meer voorbereiding, omdat er dan op ons erf ook meer te doen is voor ouders en kinderen. Zo zijn er een springkussens, werden er hamburgers gebakken en ijs verkocht en er werd uitleg gegeven door andere melkveehouders (ook VBB deelnemers) in de stal. Kijk daar wordt je toch blij van, dat er mensen zijn die je belangeloos komen helpen.
Op de dag zelf was het weer echt slecht (ik denk dat het de laatste dag was dat het echt veel en hard geregend heeft de laatste tijd), zelf hagelbuien bleven ons niet bespaard. En toch kwamen er bijna 500 mensen en was de sfeer goed. De koeien gingen een half uur later dan gepland naar buiten omdat het toen net even droog was. Kortom een perfecte dag!
En de koeien, die zijn nog steeds uiterst tevreden als ze naar buiten gaan. Er zijn zelfs dagen dat ze niet naar binnen willen en het gewoon lastig is om ze voordat het donker wordt weer de stal in te krijgen.
Alleen maar positief dus, de koeien zijn blij en hun publiek dus ook.
Toch is niet iedereen blij met koeien in de wei. Deze week is er een uitspraak geweest van de rechtbank in Zwolle dat boeren mogelijk toch een natuurvergunning nodig hebben voor de weidegang van hun koeien. Deze rechtszaak was aangespannen door MOB (Johan Vollenbroek) en natuurorganisatie Leefmilieu tegen de provincie Overijssel. De provincie moet aantonen dat koeien in de wei geen extra stikstofuitstoot veroorzaken die de nabije natuur schaadt. De stikstofuitstoot door koeien bestaat vooral uit ammoniak (NH3). Dit ammoniak wordt vooral gevormd als koeienmest zich mengt met de urine van koeien. Vooral in mestkelders dus, in een weiland komen mest en urine amper bij elkaar (dat is ook wetenschappelijk bewezen), maar volgens de rechter is deze aanname juridisch onvoldoende.
Tja weg positiviteit. Misschien hebben we dus volgend jaar als de koeien weer voor het eerst naar buiten gaan niet alleen een vergunning nodig om een evenement te organiseren. Maar hebben onze koeien een weibewijs nodig en daar worden we toch niet blij van.
Koosje
Bij ons in de stal lopen zo’n honderd melkkoeien rond. Allemaal geweldige dieren, waarbij de één net iets meer opvalt dan de ander.
Sommige koeien daarentegen vallen helemaal niet op. Zo ook Koosje, een koe van inmiddels zeven jaar oud en al die tijd heeft ze zo goed meegedaan met de rest dat ze, ondanks dat ze een dijk van een koe is, gewoon niet erg opvalt.
Onlangs kreeg ze een kalf, deze kwam achterste voren en was enorm groot. Hoewel Koosje zelf ook niet bepaald klein is, was dit kalf net een maat te groot. Dan is het mooi dat je een keizersnede kunt doen.
De dag na de operatie leek Koosje vlot maar ze (vr)at nog wat weinig. We onderzochten haar, maar konden niks raars vinden. Dus gaven we haar extra pijnstilling en boden haar verschillende soorten voer aan. Even leek het erop dat ze hooi wat beter kon waarderen. De volgende dag bleef ze weer een beetje sukkelen, ze was niet echt heel erg ziek, maar ook niet goed. Natuurlijk onderzochten we haar weer en probeerden van alles. Ondertussen had ik er ook een collega dierenarts naar laten kijken, want ik wilde niks aan het toeval over laten. Ook die kon niet heel veel vinden, we besloten haar even in de weide te doen, bij de pinken (jongvee). En jawel hoor ze begon te grazen. Wel moest ze een paar opdringerige pinken wegjagen, maar ze at!
Weer een dag verder en de progressie stagneerde. Weer onderzoeken, en zelfs af en toe een pluk voer in haar bek stoppen. Braaf als ze was at ze dat op, maar het stimuleerde haar niet om zelf te gaan eten. ’s Avonds hebben we haar samen met een collega opnieuw geopereerd om erachter te komen wat er nou aan de hand was. Het bleek dat haar baarmoeder ‘gelekt’ had, hierdoor kwam er (niet steriel) vocht uit de baarmoeder in de buikholte waardoor er een buikvliesontsteking ontstond. We hebben alle losse ontstekingsweefsel uit de buik gehaald, en de baarmoeder die nu wel dicht leek voor de zekerheid toch nog een keer gehecht. Het zag er niet best uit, eigenlijk gaven we het niet veel kans.
Het eerste wat je dan doet de volgende dag, is met knikkende knieën de stal in, naar Koosje toe, gelukkig was ze er nog, maar ze at niet. Gaande het hele proces ben ik me steeds meer gaan hechten aan Koosje en voelde ik me zelf ook niet lekker doordat zij zo ziek was. Koosje gaf niet op, bleef actief en begon heel voorzichtig iets te (vr)eten, eerst muizenhapjes, daar ben je dan al heel blij mee en later steeds iets meer.
Inmiddels zijn we een week of zes verder en gaat het super goed. Koosje verandert weer in een onopvallende koe, zelfs de operatie littekens vervagen. Maar ondanks dat ze onopvallend is, hebben we er toch een bijzondere koe bij!
Koeien naar buiten
Eind maart moest onze zoon Tom een spreekbeurt houden voor zijn klas (groep 5). Hij ging het hebben over de boerderij en dan specifiek over de melkrobot, de mestrobot en de lammetjes. De meester vond het een goed idee om dat in de stal te doen, de kinderen hadden vanwege de Corona crisis nog helemaal geen uitjes gehad en onze boerderij ligt op loopafstand (25 minuten wandelen) van de school. Zo gezegd zo gedaan. Tom vertelde over de melkrobot en daarna over de mestrobot, deze staat iets verder achterin de stal, dus liepen de kinderen daar over de voergang naar toe. En toen ging het mis, dit is namelijk ook de plaats waar de deur is om naar de weide te gaan. Een luid geloei klonk door de stal. Onze koeien dachten maar een ding, mooi weer en publiek; WE MOGEN NAAR BUITEN. Door alle geloei was het verhaal van Tom natuurlijk niet meer te verstaan. En de koeien, die moesten toch echt nog even geduld hebben.
Afgelopen en vorig jaar gingen de koeien vanwege de Corona crisis naar buiten zonder publiek, maar daarvoor al een jaar of vijf met publiek. Steeds meer mensen kwamen kijken naar de koeiendans. In het eerste jaar kwamen er wel honderd mensen kijken en de laatste keer waren dat er twaalfhonderd. De koeien raken daaraan gewend, misschien zij nog wel makkelijker dan wijzelf. Zij springen misschien net iets hoger met publiek erbij en maken nog een extra, meestal niet al te elegante rondedans. Voor ons vergt het toch wel iets meer voorbereiding, vergunning regelen, publiciteit regelen, opruimen en schoonmaken, vrijwilligers regelen, sponsors benaderen, noem maar op.
Een halve week na de spreekbeurt, was het dan toch zover. Het was mooi weer en het gras begon te groeien. Dus op een zondagmiddag gewoon alleen met ons gezin, deed Evert de staldeur open. De koeien schrokken, geen publiek dus dit hadden de dames niet aan zien komen. Gevolg, door de verrassing toch ook nu flinke sprongen. Ik was in de wei gaan staan om een filmpje te maken. Achteraf niet de meest relaxte plek. Dan komt er dus 600-700 kilo pure blijdschap recht op je af om net op het laatst af te buigen en daarna dezelfde truc nog een keer over te doen alleen dan vanaf de andere kant.
Maar toch, niet alleen de koeien, maar ook wij missen het publiek. Want ondanks het extra werk en spanning die het met zich meebrengt, geeft het ook veel positieve energie. Want wat is er nou leuker om als koeiengek, je koeien te kunnen laten zien aan een groter publiek en iedereen mee te laten genieten.
